یونجه و جوانه آن

یونجه ، گیاهی است غریب که امروزه در اذهان عمومی تنها به درد علوفه دام می خورد، درحالی که در گذشته استفاده های فراوان از این گیاه پرفایده می شده است.

تاریخچه یونجه

این گیاه در جنوب آسیا به وجود آمد. اولین بار در ایران باستان کشت شد سپس آن را در حدود ۴۹۰ سال قبل از میلاد به یونان معرفی کرد، زمانی که پارسها به قلمرو یونان حمله کردند. در آمریکا، گیاه یونجه توسط اسپانیایی ها و پرتغالی ها معرفی شد. در سالهای ۱۸۰۰، بسیاری از مناطق در جنوب غربی ایالات متحده شروع به تولید این گیاه کردند. با این حال، زمان زیادی در بخش شرقی کشور پرورش داده میشد.

آشنایی با یونجه پادشاه تمام غذاها

این گیاه را به دلیل دارا بودن انواع ویتامین ها، مواد معدنی و پروتئین ها سلطان گیاهان می نامند. این گیاه که عمدتاً در آسیا کشت می شود از اولین گیاهان دارویی شناخته شده برای بشر است.

این گیاه که در فارسی به آن «اسپست باغی»، «سپست»، «سبیس» یا «درفا»، در افغانستان «اسپیشتا» و در ترکی بدان «یونجه»، به رومی «میدیکی»، به مصری «قضب» و به عربی «رطبه» یا همان «فصفصه» گویند، گیاهی است علفی، پایا و از تیره پروانه واران و همدسته شبدرها که ارتفاع آن تا یک متر می رسد. ساقه های بلند و برگچه های نازک، نوک تیز و بیضی شکل دارد. گل هایش کوچک و غالبا بنفش یا گاهی زردرنگ و به شکل سیر است، میوه آن مانند صدف بوده و دانه داخل میوه مانند لوبیا ولی کوچک تر از آن است. یونجه ریشه ای بسیار عمیق دارد که تا ۳ متر به عمق زمین نفوذ می کند، در نتیجه ویتامین ها و مواد معدنی بیشتری را از خاک جذب کند. این گیاه از علف های خوب مراتع است و بهترین نوع آن سبز املس (نرم) است. این گیاه در اکثر نقاط جهان رشد می کند و به صورت وحشی در بعضی نواحی معتدل آسیا و شمال آفریقا می روید که انواع و اقسام دارد. مزاج یونجه تازه ، اول گرم و تر ، و خشک آن، گرم و خشک است و قوتش تا ۵ سال باقی می ماند.

 

 

فواید یونجه

از نظر تغذیه عمومی غذایی کامل است که چاق می کند و آهن بسیاری دارد و خوردن آن تمام اعضای بدن را تقویت می کند، در درمان ضعف عمومی، ضعف بنیه، کم خونی و اعصاب مفید است و مغز و ستون فقرات را قوت می بخشد. این گیاه خوراکی با خواص تغذیه ای فوق العاده، منبع غنی از ویتامین های B ,K ,E ,D ,C وA و همچنین مس، فولات، منگنز، تیامین، آهن و منیزیم به حساب می آید. علاوه بر این نیز دارای ریبوفلاوین، نیاسین، بیوتین، اسید فولیک، پتاسیم، فسفر و کلروفیل است. البته مصرف خشک آن تاثیرگذارتر خواهد بود. از دیگر فواید گیاه یونجه این است که حاوی مقدار قابل توجهی اسیدهای آمینه و پروتئین است.

می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر درباره خواص یونجه به این مقاله مراجعه فرمایید.

مضرات مصرف یونجه

مضرات خاصی برای آن بیان نشده است اما مصرفش در بعضی از نوزادان ممکن است باعث مشکلات پوستی، مشکلات روده ای – معده ای و بالا رفتن اورات سرم شود.

ترکیبات شیمیایی یونجه

ترکیبات شیمیایی آن بر حسب آن که عمل تجزیه روی این گیاه جوان (قبل از گل دادن) یا در آغاز گل دادن و یا پس از پیدایش گل انجام گیرد متفاوت است. به طوری که در گیاه جوان، مقدار پروتئین ها زیادتر از آغاز گل دادن و برعکس مواد سلولزی و هیدرات های کربن آن کمتر است. آنزیم های بسیاری در این گیاه یافت می شود که از آن ها می توان به اینورتاز و پکتیناز اشاره کرد. یونجه شامل حدود ۲۰ درصد پروتئین می باشد ، علاوه بر این ها حاوی هیدرات های کربن، دیاستازها، نوعی ساپوتین با اثر عطسه آور، ستن ها، دو ماده رنگی، اسید فسفریک و ویتامین های مختلف است.

روش تهیه دمنوش یونجه

برای تهیه این دم نوش مقدار ۱۵۰گرم یونجه خشک را در نیم لیتر آب جوشانده تا حجم آن به نصف برسد ، سپس آن را صاف کرده و میل کنید. جهت طعم دار شدن این دم نوش می توانید مقداری عسل به آن اضافه کنید ، تا دم نوشتان منبع فوق العاده ای جهت درمان انواع بیماری ها باشد .

 

 

خودتان یونجه پرورش دهید

برای اطمینان از این که جوانه یونجه هایی که مصرف میکنید کاملا طبیعی و ایمن هستند، چرا خودتان تهیه نمی کنید؟
بله! امکان پذیر است! برای این کار نیاز به یک کوزه بزرگ گِلی، کمی پارچه، یک تکه صافی، و البته کمی بذر یونجه است. اطمینان حاصل کنید که دانه های خود را از فروشگاه های معتبر خریداری کنید.

نحوه کاشتن گیاه یونجه

اول، ۲ قاشق غذاخوری از دانه های یونجه را برروی کوزه بریزید. روی آنها چند اینچ آب سرد بریزید بعد، بالای شیشه یا کوزه را با پارچه صافی بپوشانید و با کش لاستیکی ببندید.
اطمینان حاصل کنید که بذر کاملا به مدت یک شب خیس میخورد. همچنین، مطمئن شوید که شیشه را در یک مکان دور از نور مستقیم خورشید قرار دهید. صبح روز بعد، آب را تخلیه کنید.
برای چند روز آینده، بیشتر یا کمتر همین فرایند را ادامه دهید. بذر را در صبح و عصر با پر کردن شیشه با آب سرد مرطوب کنید، و آب اضافه را تخلیه کنید.
جوانه ها معمولا در ۳ یا ۴ روز ظاهر می شوند.
روند ” شستشو، تخلیه، تکرار” را تا زمانی که سبزینه از جوانه های به طور کامل رشد یافته را مشاهده نکرده اید ادامه دهید. جوانه های اضافه را برای استفاده بعدی در یخچال نگهداری کنید.
به خاطر داشته باشید که شما باید جوانه های یونجه را از ۳ تا ۴ روز پس از ذخیره سازی آنها مصرف کنید.

جوانه یونجه

استفاده از جوانه یونجه به عنوان سبزی خوراکی به حفظ زیبایی پوست کمک می کند . متخصصان تغذیه معتقدند نباید از مواد مغذی گروه های غذایی همچون جوانه یونجه غافل شد، چرا که این مواد غذایی دارای خواص مفیدی مانند حفظ زیبایی پوست هستند.
دکتر متخصص تغذیه گفت :۱۰۰ گرم جوانه یونجه تازه، می تواند ۱۵ درصد از نیاز روزانه یک خانم بالغ را به آهن تامین کند و به دلیل داشتن مواد مغذی همچون بتا کاروتن، فولات و ویتامین E و C از کدروت و افتادگی پوست پیشگیری می کند.
وی افزود :مطالعات نشان داده است جوانه یونجه در تنظیم اشتها و دفع مواد زائد و سموم از بدن بسیار موثر است.
ایشان ادامه داد :جوانه یونجه به دلیل آنکه حاوی ماده ایزوفلاونوئید است، مانع تشکیل رادیکالهای آزاد در بدن می شود، به این ترتیب به همراه ویتامینهای موجود با ساخت بافت پروتئینی در پوست از ایجاد لک در پوستهای در معرض نور آفتاب پیشگیری می کند.